ಕೃಷ್ಣಾ ಮೇಲ್ದಂಡೆ ಯೋಜನೆಯ ಭೂಸ್ವಾಧೀನಕ್ಕೆ ಭಾರಿ ಮೊತ್ತದ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದರಿಂದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಆರ್ಥಿಕ ಸವಾಲನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಮುಂದಿನ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ₹75,000 ಕೋಟಿ, ಅಂದರೆ ವಾರ್ಷಿಕ ₹18,000 ಕೋಟಿ ಬೇಕಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಭರಿಸಲು ಹಣಕಾಸು ಇಲಾಖೆಯು ಕೆಲವು ಕಠಿಣ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಲಭ್ಯವಿರುವ ಆಂತರಿಕ ಟಿಪ್ಪಣಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವೆಚ್ಚದಿಂದ ಶೇ.20ರಷ್ಟು (ಸುಮಾರು ರೂ16,039 ಕೋಟಿ) ಕಡಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಒಂದು ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ, ನಗರಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಇಲಾಖೆಗಳ ಅನುದಾನದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಈ ಇಲಾಖೆಗಳ ಅನುದಾನ ಕಡಿತಗೊಳಿಸದಿದ್ದರೆ, ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ನೀರಾವರಿ ಪಂಪ್‌ಸೆಟ್‌ಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುವ ಸಹಾಯಧನದಿಂದ ರೂ15,000 ಕೋಟಿ ಕಡಿತಗೊಳಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಸರ್ಕಾರ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ರೂ51,034 ಕೋಟಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.
ಭದ್ರಾ ಮೇಲ್ದಂಡೆ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಆಲಮಟ್ಟಿ ಜಲಾಶಯವನ್ನು ಎತ್ತರಿಸಿ ವಿಜಯಪುರ, ಬಾಗಲಕೋಟೆ, ರಾಯಚೂರು, ಕಲಬುರಗಿ, ಯಾದಗಿರಿ, ಕೊಪ್ಪಳ ಮತ್ತು ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ 5.94 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನೀರಾವರಿ ಒದಗಿಸುವುದು ಯೋಜನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಈ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಯೋಜನೆಗೆ ಹಣ ಹೊಂದಿಸುವುದು ಸರ್ಕಾರದ ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿದೆ.
ಆದರೆ, ರಾಜ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸದ್ಯ ಅಷ್ಟೇನು ಸುಧಾರಿಸಿಲ್ಲ. ಈ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯವು ₹22,000 ಕೋಟಿ ಆದಾಯ ಕೊರತೆ ಎದುರಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇದೆ. ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ಮೊದಲ ಐದು ತಿಂಗಳಲ್ಲೇ ಸರ್ಕಾರ ₹7,413 ಕೋಟಿ ಖೋತಾ ಅನುಭವಿಸಿದೆ. ಪರಿಷ್ಕೃತ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ದರದಿಂದ ₹6,000 ಕೋಟಿ ಮತ್ತು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ತೆರಿಗೆಯಿಂದ ₹3,000 ಕೋಟಿ ನಷ್ಟವಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲದರ ಜೊತೆಗೆ, ಈಗಾಗಲೇ ಹಲವು ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಹೊಸದಾಗಿ ತೆರಿಗೆ ಏರಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಹಣಕಾಸು ಇಲಾಖೆ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ.
ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕ್ರೋಢೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅನುದಾನ ಕಡಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಸದ್ಯದ ಏಕೈಕ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. 2025-26ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ರೂ1.16 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಸಾಲ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಚಿಂತಿಸಿದ್ದು, ಇದು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಅರ್ಹವಾದ ಗರಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಲ ಪಡೆಯುವುದರಿಂದ ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆಯು ಶೇ.3ನ್ನು ಮೀರಿ (ಪ್ರಸ್ತುತ ಶೇ.2.95) ಆರ್ಥಿಕ ಶಿಸ್ತು ಕಾನೂನನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಇದು ಮುಂದಿನ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಯಬಹುದು ಎಂದು ಹಣಕಾಸು ಇಲಾಖೆ ಎಚ್ಚರಿಸಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ, ಕೃಷ್ಣಾ ಮೇಲ್ದಂಡೆ ಯೋಜನೆಗೆ ಹಣ ಹೊಂದಿಸುವುದು ಸರ್ಕಾರದ ಪಾಲಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿದೆ.
