ಸ್ಟಾಕ್ಹೋಮ್: ರಾಯಲ್ ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಇಂದು ಘೋಷಿಸಿರುವಂತೆ, 2025ರ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಅಮೆರಿಕದ ಮೂವರು ಗಣ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು — ಜಾನ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ (John Clarke), ಮೈಕೆಲ್ ಹೆಚ್. ಡೆವೊರೆಟ್ (Michael H. Devoret) ಮತ್ತು ಜಾನ್ ಎಂ. ಮಾರ್ಟಿನಿಸ್ (John M. Martinis) — ಅವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಅವರನ್ನು “ವಿದ್ಯುತ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಕ್ರೋಸ್ಕೋಪಿಕ್ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಮೆಕ್ಯಾನಿಕಲ್ ಟನೆಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ಪರಿಮಾಣೀಕರಣದ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ” ಗೌರವಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ನೊಬೆಲ್ ಸಮಿತಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ.
ಆವಿಷ್ಕಾರದ ಹಿನ್ನೆಲೆ: ಈ ಮೂವರು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಮೆಕ್ಯಾನಿಕ್ಸ್ನ್ನು ಕೇವಲ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಮಟ್ಟದಿಂದ ವಾಸ್ತವ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ಗಳ ಲೋಕಕ್ಕೆ ತರಲು ಸಹಕಾರ ನೀಡಿದರು. ಅವರ ಸಂಶೋಧನೆಯಿಂದಾಗಿ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ಗಳು ನಿರ್ಮಾಣದ ದಾರಿಗೆ ಬಂದವು. ಮ್ಯಾಕ್ರೋಸ್ಕೋಪಿಕ್ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಟನೆಲಿಂಗ್ ಅಂದರೆ ಅಣುಮಟ್ಟದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಮನುಷ್ಯನ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾಣಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ.
ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಿಂದಾಗಿ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಬಿಟ್ಗಳು (qubits) ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು, ಇದರಿಂದ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್, ಅತ್ಯಂತ ಸಂವೇದನಾಶೀಲ ಸೆನ್ಸರ್ಗಳು, ಮತ್ತು ಸೂಪರ್ಕಂಡಕ್ಟಿಂಗ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ಗಳು ಹೊಸ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕಂಡವು.
ನೊಬೆಲ್ ಸಮಿತಿಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯ: “ಈ ಮೂವರು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಕ್ವಾಂಟಮ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮಾನವಕೋಟಿಗೆ ಹೊಸ ದಾರಿ ತೆರೆದಿವೆ. ಅವರು ಮಾಡಿರುವ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಪ್ರಪಂಚದ ನಿಯಮಗಳು ನಿಜ ಜೀವನದ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆಯೂ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದ್ದವು.”
ವಿಜ್ಞಾನ ಲೋಕದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ: ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಮಹತ್ತರ ಗೌರವ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ವಿಭಾಗದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಹೇಳುವಂತೆ, “ಇದು 21ನೇ ಶತಮಾನದ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು.”
ಜಾನ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ — ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮೂಲದ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು; ಸೂಪರ್ಕಂಡಕ್ಟಿಂಗ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ಗಳ ತಜ್ಞರು.
ಮೈಕೆಲ್ ಡೆವೊರೆಟ್ — ಫ್ರಾನ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ವಿಜ್ಞಾನಿ; ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಅಳತೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಖ್ಯಾತರು.
ಜಾನ್ ಮಾರ್ಟಿನಿಸ್ — ಗೂಗಲ್ನ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ಗೂ ಮುಂಚಿನ ಮುಖ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ; ಗೂಗಲ್ “Quantum Supremacy” ಸಾಧನೆಗೂ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದ್ದರು.
ಬರುವ ಅಕ್ಟೋಬರ್ನಲ್ಲಿ ಸ್ಟಾಕ್ಹೋಮ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ ನೊಬೆಲ್ ಪದಕ, ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ, ಮತ್ತು ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಕ್ರೌನ್ಗಳಲ್ಲಿ ನಗದು ಬಹುಮಾನ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಲಾಗುವುದು.
ಈ ಮೂವರು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಕಲ್ಪನೆಗಳ ಲೋಕದಲ್ಲಿದ್ದ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ತತ್ವವನ್ನು ನೈಜ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವಂತಗೊಳಿಸಿದವರು. ಅವರ ಸಾಧನೆ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ನ ಹೊಸ ದಾರಿ ತೆರೆದಿದೆ.