ಒಂದು ದೇಶವನ್ನು 15 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿಗೆ, ಅವರದ್ದೇ ದೇಶದ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮರಣದಂಡನೆ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಿದರೆ ಏನಾಗಬಹುದು? ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ, 78 ವರ್ಷದ ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ನಾಟಕೀಯ ತಿರುವು ಸಂಭವಿಸಿದೆ.
ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯನ್ನು ಕ್ರೂರವಾಗಿ ಹತ್ತಿಕ್ಕಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ, ಢಾಕಾದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಪರಾಧ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು ಅವರಿಗೆ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹಾಜರಿರಲೇ ಇಲ್ಲ. ಕಳೆದ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಿಂದ, ಬೃಹತ್ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಿಂದಾಗಿ ದೇಶದಿಂದ ಪಲಾಯನ ಮಾಡಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ತೀರ್ಪಿನ ನಂತರ, ಇದೀಗ ಇಡೀ ಜಗತ್ತು ಒಂದೇ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿದೆ. ಮರಣದಂಡನೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಭಾರತವು ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾರನ್ನು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶಕ್ಕೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸುತ್ತದೆಯೇ?
ಭಾರತ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಬಹುತೇಕ ಶೂನ್ಯ! ಕಾರಣಗಳೇನು?: ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ, ಭಾರತವು ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾರನ್ನು ಹಸ್ತಾಂತರಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಬಹುತೇಕ ಇಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಹಲವಾರು ಬಲವಾದ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ, ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರಣಗಳಿವೆ.
ಇದು ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರೇರಿತ ಪ್ರಕರಣ: ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ ಪಕ್ಷವಾದ ಅವಾಮಿ ಲೀಗ್, ಈ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯನ್ನು “ಕಾಂಗರೂ ಕೋರ್ಟ್” (ಸ್ಥಿರ ಫಲಿತಾಂಶವಿರುವ ನಕಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ) ಎಂದು ಕರೆದಿದೆ. ಇದು ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರವು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ರಾಜಕೀಯ ಸೇಡಿನ ಕ್ರಮ ಎಂದು ಅದು ಆರೋಪಿಸಿದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ನಡುವೆ ಹಸ್ತಾಂತರ ಒಪ್ಪಂದವಿದ್ದರೂ, “ರಾಜಕೀಯ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ” ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹಸ್ತಾಂತರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಭಾರತವು “ಇದು ನಮಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಕರಣದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ,” ಎಂದು ಹೇಳಿ, ಹಸ್ತಾಂತರವನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಬಹುದು.
ಅನ್ಯಾಯದ ವಿಚಾರಣೆ: ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಅವರ ಗೈರುಹಾಜರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ, ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರಿಗೆ ಅವಕಾಶವೇ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಇದು ನ್ಯಾಯಯುತ ವಿಚಾರಣೆಯ ತತ್ವಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ರಾಷ್ಟ್ರವು, ಅನ್ಯಾಯದ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಾಗ ಹಸ್ತಾಂತರವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ಮರಣದಂಡನೆಯ ವಿರೋಧ: ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮರಣದಂಡನೆ ಕಾನೂನು ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಅದನ್ನು “ಅಪರೂಪದಲ್ಲೇ ಅಪರೂಪದ” ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮರಣದಂಡನೆ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿರುವ ದೇಶಗಳಿಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹಸ್ತಾಂತರಿಸದಿರುವ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ನೀತಿಯನ್ನು ಭಾರತ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಮಾನವೀಯತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಲೂ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.
ಜೀವಕ್ಕೆ ಅಪಾಯದ ಸಾಧ್ಯತೆ: ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ರಾಜಕೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉದ್ವಿಗ್ನವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಹಸೀನಾರನ್ನು ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರೆ, ಅವರ ಜೀವಕ್ಕೆ ಅಪಾಯವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕುವಂತಿಲ್ಲ.
ಹಳೆಯ ಸ್ನೇಹ, ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಜಾಣ್ಮೆ: ಈ ಎಲ್ಲಾ ಕಾನೂನು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಮೀರಿ, ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ 15 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ನಂಬಿಕಸ್ಥ ಮಿತ್ರರಾಗಿದ್ದರು. ಭದ್ರತೆ, ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ನಿಗ್ರಹದಂತಹ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಇಂತಹ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ಸಂಕಷ್ಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೈಬಿಡುವುದು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಸರಿಯಾದ ಕ್ರಮವಲ್ಲ.
ಹೀಗಾಗಿ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಹಸ್ತಾಂತರಕ್ಕೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದರೂ, ಭಾರತವು “ನಾವು ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ,” ಅಥವಾ “ವಿಷಯವು ಪರಿಶೀಲನೆಯಲ್ಲಿದೆ,” ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ, ನೇರ ಮುಖಾಮುಖಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ, ಕಾಲಹರಣ ಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೇ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ ಮರಣದಂಡನೆಯ ತೀರ್ಪು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸುದ್ದಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವರು ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಗೋಚರಿಸುತ್ತಿವೆ.
